Ο Χαράλαμπος Κανόνης
Γεννήθηκε το 1909 στη Μυτιλήνη. Αφού τελείωσε το Γυμνάσιο με υποτροφία, σπουδάζει στη Νάπολη της Ιταλίας γεωπόνος. Το 1933 γυρίζει στη Μυτιλήνη και διορίζεται στην Αγροτική Τράπεζα.
Από το Δεκέμβρη του '41 ο Χ. Κανόνης εντάσσεται ΚΚΕ. Και το 1942 στο ΕΑΜ. Συνελήφθη για τη δράση του, το Μάρτη του 1944 και κρατήθηκε τρεις μήνες. Σ' αυτό το διάστημα, ένιωσε τα πρώτα συμπτώματα της φυματίωσης.
Με την απελευθέρωση το Νοέμβρη του '44 εκλέγεται γραμματέας της Α' Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ, με έδρα τη Μυτιλήνη. Ο τότε γραμματέας της περιοχής Αιγαίου Παναγιώτης Γώγος στέλνει τον Χ. Κανόνη, με το ψευδώνυμο «ΔΙΑΚΟΣ», τον Αύγουστο του 1945, στη Χίο, για να ανασυγκροτήσει τις οργανώσεις του κόμματος.
Από το Δεκέμβρη του '41 ο Χ. Κανόνης εντάσσεται ΚΚΕ. Και το 1942 στο ΕΑΜ. Συνελήφθη για τη δράση του, το Μάρτη του 1944 και κρατήθηκε τρεις μήνες. Σ' αυτό το διάστημα, ένιωσε τα πρώτα συμπτώματα της φυματίωσης.
Με την απελευθέρωση το Νοέμβρη του '44 εκλέγεται γραμματέας της Α' Περιφερειακής Επιτροπής του ΚΚΕ, με έδρα τη Μυτιλήνη. Ο τότε γραμματέας της περιοχής Αιγαίου Παναγιώτης Γώγος στέλνει τον Χ. Κανόνη, με το ψευδώνυμο «ΔΙΑΚΟΣ», τον Αύγουστο του 1945, στη Χίο, για να ανασυγκροτήσει τις οργανώσεις του κόμματος.
Ιούνιος 1947. Ο Εμφύλιος είχε πια ξεκινήσει. Ο Κανόνης συλλαμβάνεται και εκτοπίζεται στην Ικαρία, από όπου δραπετεύει το Σεπτέμβρη και μαζί με τον Ικαριώτη Πέτρο Ανδριώτη, έρχονται στη Χίο.
Εκείνες τις μέρες η Χωροφυλακή ανακρίνοντας κάποιους συλληφθέντες, έμαθε για τη μυστική κρύπτη του παράνομου τυπογραφείου στη Φουντάνα με τον Φώτη Αγγουλέ και τον Μ. Βατάκη και έτσι ο Κανόνης απομένει ολομόναχος. Στο τελευταίο σπίτι που τον φιλοξενούσαν, του έδειξαν καθαρά πως πρέπει να φύγει. Έτσι την νύχτα της 27ξς προς 28η Μαρτίου αποφασίζει να κρυφτεί στη περιοχή Παλιά Μελίσσια μετά τον Άγιο Στέφανοσε ένα απομονωμένο καλύβι βοσκού. Την μεθεπομένη αυτοί που τον έδιωξαν του στέλνουν λίγα τρόφιμα με ένα παιδί. Ο Κανόνης πήρε τα τρόφιμα και όταν το παιδί κίνησε να φύγει του είπε: «ελα να σε φιλήσω, γιατί είσαι ο τελευταίος άνθρωπος, που με βλέπει ζωντανό. Χωρίς να το θέλεις ‘εφερες πίσω σου τους χωροφύλακες. Πραγματικά οι χωροφύλακες βρίσκονταν ήδη ακροβολισμένοι γύρω από το καλύβι και τον καλούσαν να παραδοθεί. Ο Κανόνης άνοιξε την πόρτα και όρμησε προς τον κατήφορο, αλλά μια σφαίρα τον κτύπησε στο πόδι. Οι χωροφύλακες τον σέρνουν μέχρι το γεφυράκι του Αγίου Στεφάνου. Εκεί τον εκτέλεσαν στις 29 Μαρίου 1948, σε ηλικία 39 ετών.
Εκείνες τις μέρες η Χωροφυλακή ανακρίνοντας κάποιους συλληφθέντες, έμαθε για τη μυστική κρύπτη του παράνομου τυπογραφείου στη Φουντάνα με τον Φώτη Αγγουλέ και τον Μ. Βατάκη και έτσι ο Κανόνης απομένει ολομόναχος. Στο τελευταίο σπίτι που τον φιλοξενούσαν, του έδειξαν καθαρά πως πρέπει να φύγει. Έτσι την νύχτα της 27ξς προς 28η Μαρτίου αποφασίζει να κρυφτεί στη περιοχή Παλιά Μελίσσια μετά τον Άγιο Στέφανοσε ένα απομονωμένο καλύβι βοσκού. Την μεθεπομένη αυτοί που τον έδιωξαν του στέλνουν λίγα τρόφιμα με ένα παιδί. Ο Κανόνης πήρε τα τρόφιμα και όταν το παιδί κίνησε να φύγει του είπε: «ελα να σε φιλήσω, γιατί είσαι ο τελευταίος άνθρωπος, που με βλέπει ζωντανό. Χωρίς να το θέλεις ‘εφερες πίσω σου τους χωροφύλακες. Πραγματικά οι χωροφύλακες βρίσκονταν ήδη ακροβολισμένοι γύρω από το καλύβι και τον καλούσαν να παραδοθεί. Ο Κανόνης άνοιξε την πόρτα και όρμησε προς τον κατήφορο, αλλά μια σφαίρα τον κτύπησε στο πόδι. Οι χωροφύλακες τον σέρνουν μέχρι το γεφυράκι του Αγίου Στεφάνου. Εκεί τον εκτέλεσαν στις 29 Μαρίου 1948, σε ηλικία 39 ετών.
Στό τόπο της εκτέλεσης στήθηκε τον Μάρτιο του 2004, αναμνηστική πλάκα από την Κ.Ο. του ΚΚΕ σε χώρο που παραχωρήθηκε ομόφωνα από το Δημοτικό Συμβούλιο Ομηρούπολης.
Πηγή: Χαράλαμπος Κανόνης, η ζωή και ο θάνατος ενός Ανθρώπου», Δημήτρη Σαραντάκου